Instructiebatterij 7 veld van IV Dep.B.A te Rijnsburg.
Kapitein Tonnet (C.-Instructiebatterij 7 veld) te Rijnsburg (sterkte: 3
officieren, 32 onderofficieren en 250 korporaals en manschappen) deed
zijn onderdeel omstreeks 4.00 alarmeren, waarna wapens en 10 patronen munitie
per man werden
uitgereikt en de toegangen tot het kantonnement afgesloten werd.
Teneinde meer gegevens omtrent de toestand te verkrijgen, zond de
Batterij-commandant (Bt.C) de luitenant de Braaf met een een klas van
de verbindingsdienst ter
sterkte van 2 wachtmeesters en 13 korporaals per rijwiel
naar Katwijk
aan den Rijn, met opdracht, het vliegveld Valkenburg te verkennen.
De overige klassen werden in een gesloten kring om Rijnsburg uitgezet. Het
corveedetachement bleef in reserve.
Het detachement van Lt de Braaf, met uitzondering van een vooruit gezonden patrouille,
nam stelling in het dorp, een
paar honderd meter noord van het tankstation aan de Wassenaarse weg.
Te 07.15 meldde de luitenant telefonisch uit een huis in de zuidrand
van Katwijk aan de Rijn:
dat er op het vliegveld ruim 40
vliegtuigen geland waren. Dat de Duitse infanterie in opmars was naar
Katwijk en dat eigen infanterie zich terug trok. De voorste
vijandelijke troep waren op een afstand van 500 meter van hem.
Te 07.25 volgde een laatste bericht
van Lt de Braaf:
Dat de vijand thans op ongeveer 200
meter afstand was.
Van kapitein Tonnet kreeg hij de order zich
vechtend terug te trekken en werd gewaarschuwd tegen een omsingeling.
Toen de vijand in de loop van de ochtend het dorp uit Z.O. richting
binnendrong, geraakte het gehele detachement omstreeks 07.30 uur in gevangenschap, waarna
het naar het dorp Valkenburg werd afgevoerd. Van het detachement was
één korporaal gesneuveld en één zwaar gewond.
*
Een ander detachement, een klas van de verbindingsdienst ter sterkte van
15 korporaals onder leiding van wachtmeester Lenzen, eveneens per rijwiel, werd door de
Bt.C. met een
overeenkomstige opdracht om ongeveer 04.15 gezonden naar het dorp Valkenburg.
Na achterlating der rijwielen op de noordoost oever, nabij de
dakpannenfabriek
, werd de Oude
Rijn met het veerbootje overgestoken en het dorp Valkenburg binnengedrongen.
Ter hoogte van de kerk werd een vijandelijke patrouille waargenomen en
buiten gevecht gesteld. Enige tijd daarna naderde een ongeveer 100 man
sterke vijandelijke afdeling uit de richting van het vliegveld. Het
detachement, dat intussen was opgelost in een drietal patrouilles,
geraakte in een vuurgevecht, waarbij de korporaals Baerveldt en Corbijn sneuvelden en
Lenzen gewond geraakte.
Omstreeks 7.00 vielen Lenzen en het merendeel der korporaals in 's
vijands handen. Eén patrouille van een man of vijf slaagde erin over de Oude Rijn te
terug te keren en
Rijnsburg te bereiken.
Een Duitse patrouille, die langs de weg Valkenburg - Katwijk aan
den Rijn tot het St. Willibrordus Gesticht (Seminarium) was
doorgedrongen en vandaar trachtte de Oude Rijn te overschrijden via de
Sandtlaanbrug in de weg naar Rijnsburg, slaagde daarin niet, door het vuur
van de aldaar liggende klas onder bevel van
luitenant Ader. De klas had het zwaar te verduren, vooral bij het
gebrek aan mitrailleurs en de slechte dekking langs de Zandlaan.
Korporaal van Rheenen sneuvelde en luitenant Ader
raakte hierbij zwaar
gewond. Twee Duitsers probeerden de brug over te komen maar werden
neergeschoten.
Eén vrachtwagen met dienstplichtigen van IV
Dep. B.A. passeerde de stelling van Lt. Ader.
Soldaat B. Borst :
Voor Katwijk binnen passeerden we de brug (Sandtlaanbrug, FO) over de
Oude Rijn. Daar stond ook een controlepost in Nederlands uniform. Weer
moesten wij stoppen waarna het in volle vaart verder ging. Een halve
km. verder werden we weer aangehouden, maar nu door Duitse soldaten.
Zij raakten bij de Kalkzandsteenfabriek in krijgsgevangenschap en
werden met 8 korporaals, vermoedelijk van IB 7 Veld, naar het dorp
Valkenburg afgevoerd.
Kapitein Tonnet, C.-IB-7 Veld:
De
bevolking begrijpt nog steeds niet wat er aan de hand is. Boeren vragen om
door te mogen naar hun land, totdat er een sneuvelt door een vijandelijke
kogel. Twee auto's rijden langs de eigen troepen voordat deze hen kunnen
waarschuwen en worden door de Duitsers aangehouden. Wat met de militaire
bestuurders geschiedt is niet duidelijk waar te nemen. Een juffrouw rijdt,
voor dat iemand er erg in heeft, per fiets over den brug, doch vriend en
vijand staken het vuur tot zij in Katwijk verdwenen is.
*
Kapitein Tonnet :
Te 09.00 weder een poging van de Duitschers naar
Rijnsburg door te breken over de brug aan de Zandlaan.
Zij hebben blijkbaar flinke verliezen geleden en zijn zeer voorzichtig.
Althans zij schieten van goed gedekte plaatsen en zeer slecht. Op 25 m.
afstand soms 3 à 4 m. boven ons in de boomen.
Omstreeks 10.00 uur werd aan de rechterzijde contact gemaakt met 1R.I.,
welke uit Lisse aankwam en die bij gebrek aan bevelen luit. Ader bij de
verdediging van de Zandlaanbrug assisteerde.
De res. kapt., J. Maris. (C.-1e Dep.afd. ). te Katwijk aan zee vroeg om
10.30 uur aan Tonnet of hij kon beschikking over de twee kanonnen van 7 Veld
voor het beschieten van de op het strand gelande vliegtuigen. De vuurmonden
werden, met bediening, achter twee vrachtauto's over de Noordwijksche weg naar
Katwijk gezonden, gaven 21 schoten af en keerden enige uren later weer terug. Zij
kwamen thans in stelling west van Rijnsburg voor het geval vuur op Valkenburg nodig
mocht zijn. Overste Buurman (C.-4R.I.) werd hiervan op de hoogte gesteld.
