7 Mei
De Instr.Bt. is gelegerd te Breda in de Seligkazerne en ontvangt te 16.00 uur bevel
Breda zoo spoedig mogelijk te verlaten en zich naar Rijnsburg
te begeven.
De sterkte van de Bt. is:
C., 5 Off., 37 O.O., 276 korpls., 43 soldaten en 175 paarden.
Voorts aan materieel:
2 kan. van 7-V., 8 kan.
van 8 st. en een grote hoeveelheid aan instructie materiaal.
8 Mei Daar de concentratie treinen niet gereed stonden vertrekt de
batterij 8 mei te 19.30 en komt te 23.30 te Leiden aan. De 7 mei
vooruitgezonden kwartiermakers konden in één dag geen 175 paarden
onderbrengen en werden deze verdeeld over het IVe depot B.A.
De tweede
luitenant Brackel gaat met 2 O.O. en ongeveer 20 man met 75 paarden naar de Ie depot afd. te Katwijk aan Zee.
De
reserve 1e luitenant Vergouw gaat met 3 O.O. en
ongeveer 40 man naar de 5e Dep. Afd. te Leiden.
Te Rijnsburg
kwamen derhalve in kwartier:
de C., 3 off., 32 O.O. en 250 korpls en manschappen, verdeeld in negen
klassen en een detachement corveeërs.
9 Mei. Deze dag wordt besteed aan het overbrengen van het materieel
van Leiden naar Rijnsburg, het verbeteren van het inkwartieren en het
voorbereiden van de stalling van de paarden. (Tien kanonnen van de Instructiebatterij werden ondergebracht in de
groenteveiling te Katwijk aan den Rijn.)
10 Mei. De c. neemt te ongeveer 3.30 uur een groot aantal
vliegtuigen waar boven Den Haag. Hij maakt oogenblikkelijk alarm en
doet de munitie uitgeven, hetgeen niet eerder is geschied was in
verband met de geringe hoeveelheid geweerpatronen (3000) en de
verplaatsing van de batterij.
Te 4.00 springen boven het vliegveld Valkenburg 50 à 60
parachutisten af en landen een groot aantal vliegtuigen. Per man
worden 10 patronen uitgegeven met den order alleen te vuren bij een
vrijwel zekere trefkans.
Een klasse van den verbindingsdienst ter
sterkte van 15 man wordt per rijwiel uitgezonden ter verkenning van de
opstelling der Duitsche troepen over Katwijk binnen onder bevel van
den 1e Luit. de Braaf. Een klas van ongeveer 15 man wordt
eveneens per rijwiel uitgezonden in Z.W. richting naar het
dorp Valkenburg ter verkenning onder den dpl. wr. Lenzen. De overige
klassen worden in een gesloten kring om Rijnsburg uitgezet. Het
corveedetachement blijft in reserve.
Te 5.30 springen weder een 20 tal parachutisten af boven het
vliegveld.
Een Duitsche patr. van ongeveer 20 man trekt op
van Valkenburg in de richting van het Seminarium en tracht over de
brug aan de Zandlaan over den Rijn te komen. De aldaar liggende klas
onder den res. Luit. Mr. Adér heeft het zwaar te verantwoorden,
vooral bij gebrek aan mitrailleurs. De oostzijde van de brug biedt
nagenoeg geen dekking behalve de langs den weg staande boomen, terwijl
de westzijde met huizen en hout goede dekking biedt. De korporaal Van
Rheenen sneuvelt. De Luitenant Ader krijgt een ernstig schampschot
langs het hoofd en wordt weggevoerd.
2 Duitsers komen over den brug doch worden neergeschoten. Dan trekken zij
weg richting Katwijk binnen.
De bevolking begrijpt nog steeds niet wat er aan de hand is en vragen
de boeren, door te mogen naar hun land, totdat er een sneuvelt door een
vijandelijke kogel.
2 auto's rijden langs de eigen troepen voordat deze hen kunnen waarschuwen
en worden door de Duitsers aangehouden. Wat met de militaire bestuurders
geschiedt is niet duidelijk waar te nemen. een juffrouw rijdt, voor dat
iemand er erg in heeft, per fiets over den brug, doch vriend en vijand
staken het vuur tot zij in Katwijk verdwenen is.
De lucht is vol met vliegtuigen die soms op niet meer dan 50 m. hoogte
overkomen. Beschieten met karabijnen geeft geen zichtbaar resultaat. Soms
worden de eigen posten met mirt. vuur bestookt, doch eveneens zonder
uitwerking.
Te 7.15 meldt de luit. de Braaf tel. uit een huis aan de
zuidrand van Katwijk binnen dat op het vliegveld V. ruim 40 vliegtuigen
geland zijn. de Duitsche inf. is in opmarsch naar Katwijk en de eigen inf.
trekt terug. De voorste vij. troepen zijn op ongeveer 500 m. afstand.
Te 7.25 nogmaals bericht van den luit. de Braaf dat de vij.
thans op ongeveer 200 m. afstand was. Hij krijgt order vechtende terug te
trekken en wordt gewaarschuwd tegen omsingeling.
Het was echter te laat. De geheele klas was reeds ingesloten en moest
zich, naar later bleek, overgeven, en is gevangen gezet in Valkenburg.
Te 9.00 weder een poging van de Duitschers naar Rijnsburg door
te breken over de brug aan de Zandlaan.
Zij hebben blijkbaar flinke verliezen geleden en zijn zeer voorzichtig.
Althans zij schieten van goed gedekte plaatsen en zeer slecht. Op 25 m.
afstand soms 3 à 4 m. boven ons in de boomen.
Te 10.00 komen 2 compn. inf. op auto's (vermoedelijk van
1R.I.) in Rijnsburg aan. De cn. trachten verbinding te krijgen met hun R.C.
wat mislukte. De compn. trekken over de Zandlaan richting Katwijk en
houden de brug over de Rijn eenige uren bezet. De Duitsche troepen zijn
echter inmiddels weggetrokken en komen pas ongeveer 20.00 nog eens terug.
Te 10.30 vraagt C.-1e Dep. afd. te Katwijk aan zee de
beschikking over de 2 kan. van 7 v. voor het beschieten van de aan het
strand gedaalde vliegtuigen. De vuurmonden worden, met bediening, achter 2
vrachtauto's over de Noordwijksche weg naat Katwijk gezonden, geven 21
schoten af en keeren eenige uren later weer terug. Zij komen thans in
stelling W. van Rijnsburg voor geval vuur op Valkenburg noodig mocht zijn.
C.-4R.I. wordt hiervan op de hoogte gesteld.
De benoodigde munitie was in den loop van den morgen uit Leiden gehaald
met 4000 geweer patronen.
Tevens wordt tel. verbinding gezocht met de omringende onderdeelen en
krijgt C.instr.bt. opdracht zich onder de bevelen te stellen van C.-III
Div. en C.-Vg.H. Deze verbinding bestaat practisch uit tel. contact met
C.-4R.I. en met doortrekkende inf. onderdeelen.
De klasse of wachtcn. wordt opgedragen in het dichtst bij hun stelling
zijnde huis met tel. een post te plaatsen zoodat steeds verbinding met het
bt. bureau is.
Daar, behalve den C. nog 1 off. over is, wordt tel. aan C.1e Dep.afd.
gevraagd de 2e luit. Brackel terug te zenden. Deze luit is echter niet
teruggekeerd van een verkenning. Daarna wordt aan de 5e dep.afd. gevraagd
de luit. Vergouw terug te zenden, doch deze moet ter beschikking van C.-IV
Dep.B.A. blijven als commandant van een vuurmond van 7v.
Te 13.30 meldt C.-4R.I. dat het seminarium thans
definitief in onze handen is.
De posten aan de w. zijde van Rijnsburg worden voortdurend vanuit
Valkenburg (7 à 800 m.) met slecht gericht mitr. vuur bestookt.
Eigen artillerie beschiet vanuit Katwijk aan Zee het vliegveld.
Te + 15.00 zet I-1R.I. (?) een aanval in tegen Valkenburg
Zuid van Rijsburg. Daar het terrein volkomen open is lijden zij zware
verleizen en kunnen toch den Rijn niet over.
Het bataljon trekt terug met achterlating van 2 mitr. groepen aam den Rijn
die 's nachts terugkeeren en na van droge kleeren en eten te zijn voorzien
naar Katwijk trekken.
Te 22.00 worden lichtseinen en seinpatronen afgeschoten N.
van het Oegstgeester kanaal. Patrouilles keeren onverrichter zake terug.
Op aanwijzing wordt gearresteerd een lid van de N.S.B. NAAM.
Op talrijke overige aanwijzingen wordt na vluchtig onderzoek geen acht
geslagen.
Gedurende den nacht geen bijzonderheden. Eigen posten wordt verboden bij
donker te vuren. Doortrekkende troepen maken het verkeer in het dorp
echter levensgevaarlijk.
11 Mei Vanaf het licht worden levendig geweer- en mitr. vuur gehoord uit de
richting Valkenburg.
Te 8.10 seinen opgevangen uit de Pannenfabriek O. van
den Rijn. Niet te ontcijferen.
In den loop van den morgen art. vuur op Valkenburg vanuit Katwijk aan Zee.
Te 11.05 worden s.o.s. seinen waargenomen van een seinlamp
opgesteld achter een schuurtje rechts van de pannenfabriek.
Te 11.10 meldt C.-4R.I. dat de tuin om het seminarium
weder door Duitschers bezet is. Bij gebrek aan troepen wordt den Instr.bt.
opgedragen het bosch te zuiveren.
C.Instr.bt. vertrekt te 12.00 met 15 man noord van het kanaal doch treft
geen Duitschers in het bosch aan.
Te 16.00 hevig vuur vanuit Valkenburg op de stellingen aan
de W. rand van Rijnsburg. Vele broeikasruiten sneuvelen.
Te 16.40 wordt in V. een zestal vluchtende burgers
waargenomen. Deze komen 's nachts per boot te Rijnsburg aan. Zij kunnen
geen wetenswaardigheden melden daar zij zich verstopt hadden in een
woning.
Te 20.45 krijgt de brugwacht aan de Zandlaan het weder
flink te verantwoorden. aan C.-4R.I. weder gevraagd zijn wachtposten te
doen aansluiten aan die van de Instr.bt. De bt. is zelf niet sterk genoeg
de overzijde van de brug te bewaken daar R. ook aan de O. zijde bewaakt
moet worden. De omliggende troepen trekken nl. bij donker grootendeels
terug achter het Oegstgeester kanaal en is alle verbinding soms verbroken.
In den loop van den avond komt een mitr. sectie van een onderdeel van
9R.I. te R.
Tevens blijkt een mitr. groep van een cie. van 1R.I. achtergebleven te
zijn op een zolder te Rijnsburg. Deze mitr. worden eveneens ingedeeld bij
de wachten van de batterij.
12 Mei
Te 2.00 poogt C. Instr.bt. met 40 man de pannenfabriek O. van
den Rijn te bezetten onder dekking van het vuur der zware mitr. Op 150 m.
afstand wordt heftig mitr. vuur ontvangen. Het eigen mitr. vuur steunt
niet langer uit vrees teveel munitie te verbruiken. De eenige lichte mitr.
is spoedig leeg geschoten en het overschrijden van het geheel vlakke
terrein is aldus onmogelijk. De manschappen worden teruggenomen.
Gesneuveld is de korporaal G. Struys, gewond de korporaal Ebben.
De aanval zal 's nachts herhaald worden, hetgeen echter niet doorgaat in
overleg met C.-4R.I. met het oog op den hinder van eigen mitr.- en
artillerie vuur.
Bij terugkeer in Rijnsburg rijdt een Ned. pantserwagen achter langs den
weg Haagsche Schouw, O. zijde Rijn, Rijnsburg.
Door in de slooten te springen konden de manschappen zich nog juist dekken
tegen mitr.- en kanon vuur uit deze pantserwagen, die zonder te stoppen
verdween.
Te 5.45 wordt gemeld dat Duitsche troepen over den Rijn
trekken Z. van Rijnsburg. Er is echter niet te zien.
Te 7.10 komen troepen van het II Depot Inf. per auto
te Rijnsburg aan onder Lt. Kol. Sieperda. Zij lossen een deel van de
wachten van de Instr.bt. af, die reeds 2 dagen en nachten onafgebroken op
post hebben gestaan en zeer vermoeid zijn. De majoor Mulder neemt het co.
over de manschappen van de inf. en vestigt zijn co.post in de Flora.
Tevens worden 2 zware mitr. opgesteld. De sectie zw.mitr. van 9R.I. blijkt
in den loop van den dag verdwenen te zijn.
Den verdere dag hebben zich geen bijzonderheden plaats.
13 Mei
Te 9.45 bezetten afdn van de 1e Dep.afd. te Katwijk aan Zee de
w. zijde van de brug aan de Zandlaan.
Voortdurend wordt beweging waargenomen bij de oude burgemeesterswoning te
Valkenburg ongeveer 250 m. Z.O. van de Pannenfabriek. Het geeft den indruk
of daar een cp. is gevestigd. Van C.-4R.I. wordt toestemming verkregen dit
huis onder vuur te nemen. de 2 kan. van 7 v. worden verplaatst naar den
weg naar Oegstgeest Z. van Rijnsburg en worden 10 schoten afgegeven, die
alle doel troffen (1000 m.)
Op tel. last van C.III Div. moet het vuur gestaakt worden, daar eigen
troepen gevuurd zou worden (wat een vergissing bleek te zijn)
Den verderen dag geen bijzonderheden.
Te ± 23.00 keert de wr. Lenzen terug uit krijgsgevangenschap te
Valkenburg. Hij heeft den geheelen dag noodig gehad om door de slooten
naar Rijnsburg te kruipen. Het linkeroog is hem weggeschoten en hij is
slechts gekleed in broek en hemd. Hij wordt vervoerd naar het Acad.
Ziekenhuis te Leiden.
14 Mei
Te 6.15 komen eenige gewonde burgers uit Valkenburg in een
ellendige toestand aan.
Van C.-4R.I. order niet vuren tot 10.00 in verband met evacuatie van
gewonden uit het bezette dorp.
Te 9.25 bericht dat het vuur weder geopend kan worden.
Te 11.00 meldt C.-4R.I. dat Engelsche vliegers V. zullen
bombardeeren. De eigen frontlijn moet met gele lappen worden aangegeven.
Er volgt geen bombardement.
Te 11.30 worden 11 gesneuvelde soldaten die uit het
voorterrein zijn gehaald, begraven bij de Kerk te Rijnsburg. (Dit kan ook
op 15 Mei geschiedt zijn)
Te 15.00 opdracht van de wn.I.d.A. om 2 vuurm. van 8 st.
met bediening en munitie te zenden naar C.-III-1R.I. bij Den Deyl. Eerst
contact opnemen. Er is echter geen verbinding te verkrijgen.
Te 15.55 wederom opdracht van den wn.I.d.A. opdracht
verbinding te zoeken met C.-4R.I. en met 2 vuurm. van 8 st. onder
C.-Instr.bt vanuit Wassenaar een aanval te steunen op Albertushoef.
C.-4R.I. deelt mede dat geen aanval plaats heeft.
Te 16.00 werpt een vlieger 5 bommen W. van Rijnsburg nabij
de plaats waar de vuurm. van 7 v. stonden op 11 en 12 Mei. Geen
uitwerking.
Te 18.10 wordt de order ontvangen van C.-Vg.H. dat de
strijd gestaakt wordt. de troepen blijven ter plaatse.
17 Mei De krijgsgevangenen uit Valkenburg keeren terug.
Gesneuveld zijn:
de korporaals L. van Griensven, L.J. Dohmen, J. Corbijn, L.F.W. van
Bearveldt, G. Struys en van Rheenen.
Gewond zijn:
de res.1e luit. Mr. H.J. Adèr, de dpl. wr. J. Lenzen, de korpl. van der
Woude, de korpl. van Nes, de korpl. Grondsman, de korpl. Dolstra en de
korpl. Ebben.
Krijgsgevangen zijn:
de 2e luit. Brackel(tevens gewond), de res. 1e luit. de Braaf en wr. van
den Bolt en 19 korporaals.
De te Breda achtergebleven wr. en 5 man zijn na vele omzwervingen na
eenige weken weder teruggekomen.
