Inventarisatie uit diverse bronnen van de
meidagen van 1940 tijdens de strijd in Nederland neergeschoten of
vernielde Duitse vliegtuigen op en rondom het vliegveld Valkenburg.
Laatste aanvullingen en correcties aangebracht op:
23-01-2009
Onderzoek: Lkol b.d. E.H. BRONGERS †
Bronnen:
-
Stafwerken.
-
Boeken, tijdschriften,
documenten en studies.
-
Afkortingen.
1 t/m 57) 10 mei: 57 Ju-52’s op vlv
VALKENBURG . Weggezakt in drassige bodem; deels vernield door
artillerievuur , luchtbombardementen(door Fokkers C-10 en C-5) en
bij de herovering van het vlv. (Op een FOTO ook een Do-17 en (mog)
een Junkers W-34(1motorig) te zien; niet in Duitse documentatie en
niet op luchtFOTO’s; kan na 14 mei zijn genomen). Gesnen
Valkenburg en omg. bekend van I/KGzbV1, III/KGzbV1 en KGr zbV11.
- 57 geteld op luchtFOTO Sectie Luchtmachthistorie. Voorts Cornwell
p.221 (57 Ju-52); 50 Ju’s: MKGR p.13, plus 3+4 Ju’s (Metzsch,
pag 13). Volgens Weiss 23 totaal vernield; overige in verschillende
graad beschadigd. LuchtFOTO’s in Broekmeijer p.49-51.
Vliegveld Valkenburg.
*
58) 10 mei: Ju-52 van Stab I/KGzbV1 om 0925
uur neergekomen en verbrand op weiland achter MAALDRIFT. 13
Duitsers gesn..
- Cornwell p.221; Lvd p.549, Grav p.156, GVn 1-RHM; .SGLO(T165).
FOTO: Hazenberg p.128 (foto onder).
Wassenaar. Maaldrift, geval 58). Zichtbaar
is de achterkant van de meest zuidelijke huizen die aan het begin van het
Ammonslaantje staan.
*
59 t/m 78) 20 Ju-52 vernield op STRAND TUSSEN
KATWIJK EN SCHEVENINGEN.
- 20 gemeld door bemanningen Fokker C-5 nrs 621, 631 en 639; zie Lvd
p.411.
N.B. Mogelijk meer, daar de meldingen van aldaar in brand geschoten
toestellen dit getal overtreffen.
Meldingen 10 mei:
- ca 0610 uur 3 Ju-52’s OP STRAND BIJ KATWIJK in brand geschoten
door G-1 nr 321 van 1e lt Thijssen; Lvd p.269.
- ca 1130 uur: van 5 op STRAND WEST VAN VALKENBURG gelande transportvltgn
1 Ju-52, doch ws 2 in brand geschoten door C-10’s nr 713 en 714;
Lvd p.287 en 290.
-ca 1555 uur: van 20 Ju-52’s OP STRAND TUSSEN KATWIJK EN
SCHEVENINGEN
7 Ju-52’s in brand geschoten met lichtspoor van C-5’n 621, 631
en 639; Lvd p.411
-voor 1555 uur: Ju-52 op WASSENAARSE STRAND door Nederlands
vliegtuig in brand geschoten; melding 1555 uur van Post Katwijk aan
C-Westfront VgH.
-ca 1700 uur: 7 Ju-52’s op STRAND BIJ WASSENAARSE SLAG vernield: 3
in brand gebombardeerd door C-5’n nr 646, 612 en 594; de 4
overigen door beschieting vernield; Lvd p.321 en 1081.
-ca 1820 uur: 2 Ju-52’s op STRAND TUSSEN KATWIJK EN SCHEVENINGEN
in brand geschoten door C-5 nr 645; Lvd p.412 en 1092.
-Ju-52’s op STRAND vernietigd door met 21 schoten van de
Instructiebatterij 7 Veld vanuit Katwijk aan Zee; GV Instr.Bt 7
Veld.
Beschoten en gebombardeerd op het strand.
*
-
Gp Olt Voigt direct zuid Katwijk,
-
Gp Fw Polyka noord Wassenaarse Slag,
-
Gp Lt Erdmann iets verder zuid van de
Wassenaarse Slag en
-
Gp Lt Müller tussen noordrand Den Haag en
Wassenaarse Slag.
Groep die omstreeks 0645 even ten noorden van de
Wassenaarse Slag” landde, bestond uit 15 toestellen, waarvan er 6
weer opstegen (WNfr p.24); er bleven hier dus 9 toestellen. Als bij
de drie andere groepen géén Ju-52’s zijn opgestegen, moeten deze
tezamen 11 toestellen hebben geteld. Voorts toestellen vernietigd
met 21 schoten van de Instructiebatterij 7 Veld vanuit
Katwijk aan Zee. Talrijke FOTO’s van op het strand vernielde Ju-52’s,
doch weinig exacte locatieopgaven. Zie o.m.: o.m. Hazenberg p.129
(onder), p.131, p.133 (onder), p.149; Küpfer:”Nederlands vliegers
in het vuur” (Haarlem 1945), naast p.194 en Rijnhout p.59-62 en
107-107.(Eén rnr deels zichtbaar: ?Z+IK; moet zijn 1Z+IK) van
2/KGzbV1) Rijnhout p.60); Cornwell p.221, 222 en 223 (noemt er 18)
79 en 80) 10 mei: 2 Ju-52’s IN ZEE gestort
door vuur 62e en 63e Pel Lumi; -Lvd p.630.
81) 10 mei: ca 0530 uur Duitse tijd: Ju-52 van I/KGzbV 172 IN
ZEE WEST VAN KATWIJK neergeschoten door T-5 nr 862. 4 bemanningsleden
en 14 parachutisten van 3.Zug 6/FJR2 kgvn volgens Cornwell. Toestel
vernield.
- Lvd p.145 en 1041; Schoenmaker en Postma: ‘Mei 1940-de
verdediging van het Nederlandse luchtruim’, p.12; Cornwell p.221.
1. STAFWERKEN
AFKORTINGEN BRONNEN
Grav = "De strijd tegen de luchtlandingstroepen
rondom ‘s-Gravenhage mei 1940", ‘s-Gravenhage 1955.
Hdr = "De Stelling van Den Helder"- mei 1940, ‘s-Gravenhage
1960.
Lvd = "De luchtverdediging in de meidagen 1940", ‘s-Gravenhage
1970.
Rdm = "De strijd om Rotterdam-mei1940", ‘s-Gravenhage
1952.
Vlr = "De operatiën van het Veldleger en het Oostfront van de
Vesting Holland-mei 1940, ‘s-Gravenhage 1955.
WNfr = "West- en Noordfront Vesting Holland-mei 1940", ‘s-Gravenhage
1961.
IJss = "De krijgsverrichtingen ten oosten van de IJssel en in
de IJssellinie-mei 1940, ‘s-Gravenhage 1952.
Zfr = "De krijgsverrichtingen op het Zuidfront van de Vesting
Holland-mei1940",‘s-Gravenhage 1963.
Zld = "De strijd in Zeeland-mei 1940", ‘s-Gravenhage
1954.
2. BOEKEN / TIJDSCHRIFTEN
/ STUDIES/DOCUMENTEN
(voor zover niet volledig in de tekst genoemd):
Alphen J = “Tussen Waal en Lek 1939-1945”;
Zaltbommel 1984.
Airwar = Airwar Bulletin; uitgave van de Studiegroep Luchtoorlog
1939-1945.
BB= brief C Brigade B, Sectie I.3, No.2M dd 12 mei 1940: gegevens
krijgsgevangenen.
BOD = Brits ondervragings document van krijgsgevangenen (gevolgd
door rapportnummer) (aanwezig in archief K. Mallan, Zeist)
Bree = L.W.de Bree: “Zeeland 40-45”, Deel 1, Middelburg 1979.
Broekmeijer = M.W.J.M.Broekmeijer: “Alarm starten!”, Assen 1945.
Brongers-Adk= E.H. Brongers: “Afsluitdijk 1940. Met de
voorafgaande strijd in de noordelijke Provincies”; 7e aangevulde
druk; Soesterberg 2005.
Brongers-Ad = E.H. Brongers:”De strijd om de Afsluitdijk” (Gids
historische plaatsen Tweede Wereldoorlog); Zaltbommel 1991.
Brongers-Br = E.H. Brongers: “De slag om Brabant”;brochure, 2
delen; Breda 1975.
Brongers-Opm = E.H.Brongers “Opmars naar Rotterdam” (3 delen),
resp delen 1 t/m 3.
Brongers-Sl = E.H. Brongers: “De Slag om de Residentie”, 8e
herziene en aangevulde druk, Soesterberg 2004.
Brongers-Yp = E.H.Brongers: “De Slag om Ypenburg”, Rijswijk
2000.
Chronik = Chronik der IV/K.G.z.b.V1
Cornelissen = C.B.Cornelissen: “Storm uit het noorden—mobilisatie
en Duitse inval in Twente 1939-1940”, Oldenzaal 1985.
Cornwell = Peter Cornwell: “The Battle of France then and now –
six nations locked in aerial combat september 1939 to june 1940”;
Old Harlow, Essex, 2008.
DVL= Duitse verlieslijst Luftwaffe: ‘Flugzeugunfälle und Verluste
bei den Verbänden 10.5.40 - 15.5.40’; zes microfilms
Quartiermeister General; archief J.H. Schuurman (het getal tussen
haakjes achter ‘DVL’ geeft de pagina aan van de ontvangen
kopie-bundel)
FOD= Frans ondervragings document van krijgsgevangenen (Interrogatoire
d’un prisonnier de l’armee de l’air), gevolgd door
handgeschreven rapportnummer rechts boven.
GV = Gevechtsverslag (Archief Sectie Militaire Geschiedenis)
Hazenberg = auteur hoofdstuk ‘De meidagen van 1940”, in het boek
“Wassenaar in de Tweede Wereldoorlog”, Wassenaar 1995.
Hey = J.A.Hey: “Studie betreffende in Nederland begraven
militairen van vreemde nationaliteit 1940-1945”; Hengelo z.j.
Hoogterp = S.H. Hoogterp: “Strijd om ons luchtruim”, ‘s-Gravenhage
1950,
I&I = Rob de Bruin, Peter Grimm, Henk Hoiting, Peter Luijten,
Jaap van Vliet en Leo Zwaaf: “Illusies en Incidenten”, uitgave
Koninklijke Luchtmacht (1988)
IB186 = (Duits) internetbestand ‘II.Gruppe/186
Jolie = Jan Jolie: “Luchtgevechten boven West Brabant en de
Biesbosch”;Muiderberg 2000.
JongAP = A.P.de Jong: “Vlucht door de tijd”, Houten 1988.
LLC= Luftwaffe losses and cusualties (gevolgd door bladnr van
ontvangen kopie); Brits document
Mallan = K.Mallan: “Als de dag van gisteren-de Duitse
overrompeling en vernietiging van Nederlands eerste havenstad”,
Weesp 1985.
Metzsch: Friedrich August von Metzsch: Die Geschichte der 22.Infanterie-Division;
Kiel 1952.
MKGR = Mitteilungsblatt für die Kameraden des ehem.Grenadier
Regiments 47, Nr4, 5.4.1952
MS = Militaire Spectator
OBr = Onderzoek ter plaatse door lkol E.H.Brongers met
ooggetuigenverklaringen (ook in bezit v.m.Secties Krijgsgeschiedenis
KL en Klu.
Onderwater = Hans Onderwater: “En toen was het stil-de luchtoorlog
boven Rotterdam en IJsselmonde 1940-1945”, Baarn 1981.
Pütz = Ron Pütz: “Duel in de wolken-de luchtoorlog in de
gevarendriehoek Roermond-Luik- Aken”, Amsterdam 1994.
Rouvroye = Onderzoek Hr. Rouvroye uit Elsloo: lijst van in mei 1940
in Zuid Limburg Neergeschoten Duitse vliegtuigen; z.j.
Rijnhout = Bart Rijnhout: “De verloren strijd-een FOTOgrafisch
overzicht van de massale
Duitse luchtinvasie in de meidagen van 1940”, Breda 1981.
Schuurman = J.H.Schuurman:”Vliegveld Bergen NH 1938-1945” ; 2e
dr; Bergen 2001.
SGLO = Verliesregister 1939-1945 – Verlieslijst 1940, uitgegeven
2008. Onderzoek Studiegroep
Luchtoorlog 1939-1945. Het getal tussen haakjes achter deze
aanduiding geeft het betreffende Tijdelijke nummer aan van de
verliesregistratie.
Stuk (gevolgd door nummer) = Archiefstuk v.m. Sectie Militaire
Geschiedenis.
VLL= Verlustlisten (gevolgd door bladnr van de van Jan Jolie
ontvangen kopie)= losbladige Duitse lijsten met bijzonderheden over
verloren Duitse vliegtuigen van KG4 en KG 54.
W&C = Van de Weerd en Crebolder: “Ede in wapenrok-twee eeuwen
geschiedenis in de Gemeente Ede (BDU); maart 2004.
Weiss = Dr.Heinrich Weiss: studie “Luftkrieg über Holland 10-15
Mai”; archief Jan Jolie (nrs achter ‘Weiss’:provisorisch
aangebrachte pag.nrs van de verkregen kopie)
Ystn = Onderzoek Duitse militaire begraafplaats te Ysselsteyn (lkol
b.d. E.H. Brongers)
zbV9 = Kriegstagebuch nr 1, Kampfgruppe zur besonderenn Verwendung
9.
I-24 RI = Verslag bataljonsadjudant I-24 RI met locatiekaartje
neergeschoten Duitse vliegtuigen.
(archief lkol E.H.Brongers)
3LK = Brief C III Legerkorps Sectie I.3, No 1970/G, Zeer Geheim,
d.d. 10 juni 1940.
3. ANDERE AFKORTINGEN
| begr = begraven |
Fw= Feldwebel (sergeant 1e klas) |
| bom = bommenwerper |
Gefr= Gefreiter (soldaat 1e klas) |
| Bt= Batterij |
Hfw= Hauptfeldwebel (sergeant-majoor) |
| C = Commandant |
Hgefr= Hauptgefreiter (korporaal 1e klas) |
| Cie = Compagnie |
HPTM= Hauptmann (kapitein) |
| cp = commandopost |
LT= Leutnant (2e luitenant) |
| dpl sld = dienstplichtig soldaat |
Ofw= Oberfeldwebel (sergeant 1e klas) |
| gesn = gesneuveld |
Ogefr= Obergefreiter (korporaal) |
| He = Heinkel |
OLT= Oberleutnant (1e luitenant) |
| Hs = Henschel |
Sch= Schütze (soldaat) |
| IR = Infanterie Regiment (Duits) |
Sld= Soldat (soldaat) |
| Ju = Junkers |
Ufzz= Unteroffizier (sergeant) |
| KG = Kampf Geschwader |
|
| KGr= Kampfgruppe |
PiBtl = Pionierbataljon |
| kgvn = krijgsgevangen(en) |
RI = Regiment Infanterie |
| LuA = Luchtdoelartillerie |
vltg(n) = vliegtuig |
| Lumi= luchtdoelmitrailleurs |
vlv = vliegveld |
| Me = Messerschmitt |
ws = waarschijnlijk |
| mitr(s) = mitrailleur(s) |
zbV = zur besondere Verwendung |
| p. = pagina |
|
